Orde door chaos: hoe de overheid baat heeft bij ontwrichting

Op het eerste gezicht lijkt het een warboel aan incidenten: Extinction Rebellion blokkeert snelwegen, radicale activisten vernielen universiteitsgebouwen, religieuze groeperingen claimen publieke pleinen, en kermissen worden lamgelegd door allochtone relgroepen. De gemene deler? Overheidsinstellingen kijken weg, reageren slap of faciliteren zelfs.

Maar is dit laksheid? Of strategie?
Wie patronen herkent, ziet een trend: grootschalige maatschappelijke ontwrichting wordt zelden daadkrachtig aangepakt — tenzij het uit een ‘ongewenste’ hoek komt. Boerendemonstraties? Hard aangepakt. Coronaprotesten? Ingesloten. Maar Extinction Rebellion mag wekenlang blokkeren. Pro-Palestijnse betogers kunnen roepen om de vernietiging van een natiestaat op de Dam - in alle talen behalve het Nederlands - en handhaving ontbreekt volledig. Zelfs wanneer religieuze groepen collectief gaan bidden op nationale symbolen als de Dam, lijkt niemand op te treden. Is dit echt willekeur, of functioneert chaos als smeerolie voor beleid dat anders nooit geaccepteerd zou worden?

Neem de opkomst van CBDC - digitale centrale bankmunten - waar niemand om vroeg. Of de steeds verdergaande surveillance via gezichtsherkenning, mobiele data en financiële registraties. Veel van deze vrijheidsbeperkende maatregelen worden niet ingevoerd na rustige debatten, maar in de nasleep van onrust. De burger, murw van de dreiging op straat, accepteert onder het mom van “veiligheid” wat hij in rust nooit zou toestaan.

De kermis, een schijnbaar onbeduidend volksfeest, is een microkosmos. Telkens weer worden deze evenementen het slachtoffer van gewelddadige groepsdruk. Jongeren, vaak uit migrantengemeenschappen, organiseren zich opvallend snel en effectief, intimideren exploitanten en verstoren de openbare orde. En opnieuw: amper arrestaties, minimale repercussies. Alsof men liever heeft dat de chaos escaleert dan dat men grenzen stelt.

De vraag is niet langer óf dit een patroon is. De vraag is: waarom?
Als orde verdwijnt, ontstaat er ruimte. Ruimte door afleiding geeft ruimte voor nieuwe instituties, voor controlemechanismen, voor digitale valuta, voor sociale scoresystemen. Want een volk dat bang is, dat verdeeld is, dat het overzicht kwijtraakt, stelt geen vragen. Het gehoorzaamt.

En daar, precies daar, ligt het ware belang van de chaos.
WE ZITTEN IN EEN EINDSPEL VAN EEN MODERN SOORT BROOD EN SPELEN - WORDT WAKKER!