AFD nu niet/wel/niet extremistisch? Het lijkt de verkiezing van Merz wel
Of hoe 1108 pagina’s, een rechterlijk zwijgplichtje en een scheut procedurele gêne een partij in de wacht zetten
Geschreven door: Redactie
Alsof we kijken naar een Duitse remake van House of Cards, maar dan geschreven door een ambtenaar van het Ministerie van Binnenlandse Zaken met een fascinatie voor correct geformuleerde zinnen. Het Bundesamt für Verfassungsschutz (BfV) – zeg maar de Duitse AIVD, maar met meer pagina’s per rapport – heeft besloten even niet te roepen dat de AfD “gesichert rechtsextremistisch” is. Waarom? Aus verfahrenstaktischen Gründen, oftewel: het is even handiger zo, procedurieel gezien.
Een beetje zoals Friedrich Merz bij interne CDU-verkiezingen: je weet nooit zeker of hij opkomt als redder van het midden of toch weer als de man die per ongeluk zijn rechterarm opsteekt bij een retorisch gebaar. De AfD? Die hangt nu ergens tussen “gewoon populistisch” en “juridisch radiatief”. En de BfV? Die houdt de lippen stijf op elkaar. Niet omdat ze van mening zijn veranderd, maar omdat het anders lijkt alsof de rechter hun spreekbeurt heeft afgepakt.
Je zou denken: als je een 1108 pagina’s tellend rapport schrijft over waarom iets extreem is, dan ben je redelijk zeker van je zaak. Maar nee hoor, in plaats van het rapport kracht bij te zetten met ferme uitspraken, kiest men nu voor de procedurele “stilte voor de rechtszitting”.
Ondertussen zit de AfD op de eerste rij met popcorn. “Belangrijk eerste stap naar rehabilitatie,” roepen partijleiders Weidel en Chrupalla terwijl ze juridisch als een bok op de haverkist blijven. En natuurlijk gaat de partij prompt op X (voorheen Twitter, maar nu met meer meningen en minder nuance) schermen met het zwijgen van de BfV alsof het een overwinning op het gezond verstand betreft.
Maar vergis je niet: deze “pauze” betekent geenszins dat de BfV zijn mening herzien heeft. Integendeel – het is alsof de scheidsrechter even niet fluit, maar wel alvast geel klaarhoudt.
En dus blijven we achter met die ongemakkelijke vraag: is de AfD nu wél of niet officieel extreem?
Het antwoord is natuurlijk: “Nee, maar voorlopig even fluisterend.”
Of, om in CDU-termen te spreken: net als bij Merz – het hangt er vanaf wie er kijkt, wanneer er gestemd wordt, en of iemand net op tijd z’n mond houdt